شش ماهه نخست سال ۲۰۲۱ خونین ترین ماه ها برای مردم افغانستان
انجمن دفاع از قربانیان تروریسم – کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان در گزارش جدید خود آماری از تلفات غیرنظامیان در شش ماهه گذشته میلادی ارائه داد.
بر اساس این گزارش تلفات غیرنظامیان در شش ماه اول سال ۲۰۲۱ میلادی، نسبت به شش ماه نخست بیست سال گذشته، تکاندهنده، وحشتناک و بیسابقه بوده است و با وجودِ تشدید تلاشها برای ختم جنگ و برقراری صلح در کشور، و با آنکه نیروهای بینالمللی عملاً پروسۀ خروج از افغانستان را آغاز کردهاند، شش ماه نخست سال ۲۰۲۱ میلادی، خونینترین ماهها برای غیرنظامیان و افراد بیدفاع افغانستان بوده است.
یافتههای کمیسیون مستقل حقوقبشر افغانستان نشان میدهد که در شش ماه اول سال ۲۰۲۱ میلادی، در ۱۵۹۴ رویداد ضدامنیت، جمعاً ۵۳۲۱ تن از غیرنظامیان کشته و زخمی شدهاند. از این جمله، ۱۶۷۷ تن جان باخته و ۳۶۴۴ تن دیگر زخمی شدهاند.
قابلذکر است، که در شش ماه نخست سال ۲۰۲۰ میلادی، درمجموع ۲۹۵۷ تن از غیرنظامیان کشته و زخمی شده بودند، که از این جمله، ۱۲۱۳ تن کشته و ۱۷۴۴ تن دیگر، زخمی شده بودند.
مقایسۀ آمار و ارقام فوق نشان میدهد که تلفات غیرنظامیان در شش ماه نخست سال۲۰۲۱ میلادی، نظربه شش ماه اول سال ۲۰۲۰ میلادی، درمجموع ۸۰ درصد افزایش یافته است.
در شش ماه نخست سال ۲۰۲۱ میلادی، رقم تلفات غیرنظامیان زنان جمعاً به ۵۰۴ تن میرسد، که ۱۵۴ تن کشته و ۳۵۰ تن زخمی را دربر میگیرد در شش ماه اول سال ۲۰۲۰ میلادی، تلفات غیرنظامیان زنان به ۲۹۷ تن میرسید، که شامل ۱۲۶ کشته و ۱۷۱ تن زخمی بود. مقایسۀ ارقام نشان میدهد که در شش ماه نخست سال ۲۰۲۱ میلادی، نسبتبه شش ماه اول سال گذشته، در تلفات غیرنظامیان زنان ۶۹ درصد افزایش رخ داده است.
در نیمۀ نخست سال ۲۰۲۱ میلادی، در نتیجۀ اقدامات نظامی در افغانستان تلفات اطفال به ۱۴۵۶ تن میرسد که شامل ۳۷۳ تن کشته و ۱۰۸۳ تن زخمی است . در نیمۀ نخست سال ۲۰۲۰ میلادی، مجموع تلفات اطفال، دراثر رویکردهای نظامی طرفین جنگ، به ۶۳۰ تن میرسید، که شامل ۲۲۵ کشته و ۴۰۵ تن زخمی بود. مقایسۀ ارقام بالا واضح میسازد که دراثر نادیده گرفتن قواعد جنگ و نقض حقوقبشردوستانۀ بینالمللی، در شش ماه نخست سال ۲۰۲۱ میلادی نسبت به نیمۀ نخست سال گذشته، در تلفات اطفال ۱۳۱ درصد، یعنی در حدود سه برابر افزایش یافته است.
یافته های کمیسیون مستقل حقوقبشر افغانستان همچنین نشان می دهد از مجموع کل تلفات غیرنظامیان در شش ماه نخست سال ۲۰۲۱ میلادی، ۵۶ درصد آن توسط گروه طالبان، ۲۲ درصد توسط عاملان نامعلوم، ۱۵ درصد توسط نیروهای نظامی حکومت و ۷ درصد توسط گروه داعش صورت گرفته است.
در اثرحملات گروه طالبان: در نیمۀ نخست سال ۲۰۲۱ میلادی، مجموعاً ۲۹۷۸ تن از غیرنظامیان دراثر حملات گروه طالبان قربانی شدهاند، که از آن میان ۹۱۷ تن کشته و ۲۰۶۱ تن دیگر زخمی شدهاند. ارقام نشان میدهد که در تلفات غیرنظامیان ناشی از حملات گروه طالبان، که دربرگیرندۀ استفاده از مینهای فشاری و تعبیهشده، حملات راکتی، ترورهای هدفمند و درگیریهای زمینی است، در شش ماه اول امسال نسبتبه شش ماه نخست سال ۲۰۲۰ میلادی، ۲ برابر افزایش رخ داده است. در شش ماه اول سال قبلِ میلادی، مجموعاً ۱۴۳۸ تن از غیرنظامیان دراثر حملات گروه طالبان قربانی شده بودند، که از آن میان، ۵۴۲ تن کشته و ۸۹۶ تن دیگر زخمی شده بودند.
دراثر حملات گروه داعش: در شش ماه نخست سال ۲۰۲۱ میلادی، ۳۴۳ تن از غیرنظامیان قربانی شدهاند، که از آن میان، ۱۰۴ تن جان باخته و ۲۳۹ تن دیگر زخمی شدهاند. درحالیکه در نیمۀ نخست سال ۲۰۲۰ میلادی، دراثر حملات گروه داعش ۴۲۹ تن از غیرنظامیان کشته و زخمی شده بودند، که از آن میان، ۱۴۵ تن جان باخته و ۲۸۴ تن دیگر زخمی شده بودند. هرچند مقایسۀ آمار این دو دورۀ زمانی نشاندهندۀ ۲۰ درصد کاهش در تلفات غیرنظامیان توسط این گروه است.
در حملات نیروهای نظامی دولتی: طی شش ماه نخست سال ۲۰۲۱ میلادی مجموعاً ۷۹۴ تن کشته و زخمی شدهاند، که از آن میان، ۲۲۹ تن جان باخته و ۵۶۵ تن دیگر زخمی شدهاند. در نیمۀ نخست سال ۲۰۲۰ میلادی، دراثر حملات نیروهای نظامی دولتی جمعاً ۴۶۶ تن از غیرنظامیان قربانی شده بودند، که از آن جمع، ۱۵۲ تن کشته و ۳۱۴ تن دیگر شامل زخمیها بودند. مقایسۀ آمار فوق نشان میدهد که در تلفات غیرنظامیان ناشی از حملات نظامی نیروهای دولتی در نیمۀ نخست سال جاری، نسبتبه شش ماه اول سال ۲۰۲۰ میلادی ۷۰ درصد افزایش بهعمل آمده است.
عاملان نامعلوم: سبب قربانی ساختن ۱۱۹۰ تن از غیرنظامیان دیگر، که شامل ۴۲۵ کشته و ۷۶۵ تن زخمی میشود و هیچ گروهی مسئولیت آن را بر عهده نگرفته است.
قابلذکر است که در نیمۀ نخست سال جاری میلادی، تعداد ۱۶ تن از غیرنظامیان ، که شامل ۲ کشته و ۱۴ تن زخمی است، دراثر پرتاب راکت و شلیک گلوله از خاک پاکستان به قلمرو افغانستان در ولایات مرزی افغانستان قربانی شدهاند.
تفکیک تلفات غیرنظامیان براساس نوع حوادث:
شیوهها و روشهای مورد استفادۀ طرفهای درگیر، بهویژه شش تاکتیک جنگی، در شش ماه اول سال ۲۰۲۱ میلادی باعث بیشترین ارقام تلفات غیرنظامیان گردیده است.
تلفات غیرنظامیان ناشی از مینهای فشاری کنارجاده و ماشین های بمبگذاری شده
در نیمۀ نخست سال ۲۰۲۱ میلادی، در ۴۵۱ رویداد انفجار مینهای فشاری کنارجاده، ماشین های بمبگذاری شده و انفجار مواد منفجرناشدۀ باقیمانده از جنگ، ۱۹۸۷ تن از غیرنظامیان قربانی شدهاند، که شامل ۵۸۷ کشته و ۱۴۰۰ تن زخمی میباشند. این رقم ۳۷ درصد کل تلفات غیرنظامیان را در مدتزمان یادشده دربر میگیرد. در شش ماه نخست سال ۲۰۲۰ میلادی، درمجموع ۷۶۶ تن از غیرنظامیان قربانی شده بودند، که ۲۵۹ تن کشته و ۵۰۷ تن زخمی را دربر میگرفت. مقایسۀ ارقام فوق نشان میدهد که در نیمۀ نخست سال جاری، نسبت به شش ماه اول سال ۲۰۲۰ میلادی، رقم تلفات غیرنظامیان ناشی از مواد انفجاری یادشده، در حدود ۱۵۹ درصد، یعنی در حدود سه برابر افزایش یافته است.
قتلها و ترورهای هدفمند:
یافته های کمیسیون مستقل حقوقبشر افغانستان نشان میدهد که در شش ماه نخست سال ۲۰۲۱ میلادی ۳۰ درصد کل تلفات غیرنظامیان را ترور و قتلهای هدفمند تشکیل میدهد. در این شش ماه، درمجموع ۱۶۳۴ تن از غیرنظامیان ، قربانی ترورهای هدفمند شدهاند، که ۶۹۶ کشته و ۹۳۸ زخمی را دربر میگیرد. در نیمۀ نخست سال ۲۰۲۰ میلادی، جمعاً ۹۴۵ تن از غیرنظامیان کشته و زخمی شده بودند، که شامل ۵۳۳ کشته و ۴۱۲ زخمی میشدند. مقایسۀ ارقام بالا نشان میدهد که در نیمۀ نخست امسال، نسبت به شش ماه اول سال قبل، رقم قتلهای هدفمند ۱۱۰ درصد، یعنی بالاتر از ۲ درصد افزایش یافته است.
حملات راکتی:
یافتههای کمیسیون مستقل حقوقبشر افغانستان نشان میدهد که در شش ماه نخست سال ۲۰۲۱ میلادی، ۱۸ درصد کل تلفات غیرنظامیان دراثر حملات راکتی و استفاده از سلاحهای سنگین صورت گرفته است. در سال ۲۰۲۱ میلادی، مجموعاً ۹۴۰ تن از غیرنظامیان ، که شامل ۲۱۲ کشته و ۷۲۸ زخمی میشود، قربانی حملات راکتی شدهاند. در شش ماه اول سال ۲۰۲۰ میلادی، دراثر حمله با سلاحهای سنگین (حملات راکتی)، مجموعاً ۳۷۸ تن از غیرنظامیان کشته و زخمی شده بودند. مقایسۀ ارقام فوق نشان میدهد که تلفات غیرنظامیان ناشی از حملات راکتی در شش ماه اول سال جاری میلادی نظر به نیمۀ نخست سال گذشته، ۳ برابر افزایش یافته است. قابلذکر است که بیشترین قربانیان این نوع حملات، کودکان و زنان میباشند.
حملات انتحاری:
یافتههای کمیسیون مستقل حقوقبشر افغانستان نشان میدهد که در نیمۀ نخست سال ۲۰۲۱ میلادی شمار قربانیان حملات انتحاری به ۹۱ تن میرسد، که شامل ۱۲ کشته و ۷۹ تن زخمی میباشد. این رقم، یک درصد کل تلفات غیرنظامیان در کشور را دربر میگیرد. در شش ماه اول سال ۲۰۲۰ میلادی، تعداد قربانیان حملات انتحاری در کشور به ۳۴۷ تن میرسید، که شامل ۱۱۰ کشته و ۲۳۷ زخمی میشد. مقایسۀ آمار بالا نشان میدهد که تلفات غیرنظامیان ناشی از حملات انتحاری در شش ماه اول سال ۲۰۲۱ میلادی، نسبتبه نیمۀ نخست سال ۲۰۲۰ میلادی، ۷۴ درصد کاهش یافته است.
درگیریها و جنگهای زمینی:
یافتههای کمیسیون مستقل حقوقبشر افغانستان نشان میدهد، که در نیمۀ اول سال ۲۰۲۱ میلادی، دراثر جنگهای زمینی بین نیروهای نظامی حکومتی و مخالفین مسلح نظام، در مجموع ۴۰۷ تن از غیرنظامیان قربانی شدهاند، که دربرگیرندۀ ۸۱ کشته و ۳۲۶ زخمی میباشد. این رقم ۷ درصد کل تلفات غیرنظامیان کشور را در نیمۀ اول سال ۲۰۲۱ میلادی تشکیل میدهد. در شش ماه نخست سال ۲۰۲۰ میلادی، رقم قربانیان جنگهای زمینی به ۳۲۷ تن میرسید، که ۸۲ کشته و ۲۴۵ زخمی را دربر میگرفت. تلفات غیرنظامیان ناشی از جنگهای زمینی و درگیری مسلحانه در سال ۲۰۲۱ میلادی، در مقایسه با شش ماه نخست سال ۲۰۲۰ میلادی، ۲۴٫۵ درصد افزایش یافته است. و علت آن هم افزایش درگیریهای مسلحانه بین نیروهای دولت افغانستان و طالبان بوده است.
حملات هوایی:
در شش ماه نخست سال ۲۰۲۱ میلادی، از اثر حملات هوایی، ۲۱۳ تن از غیرنظامیان قربانی شدهاند، که شامل ۷۷ کشته و ۱۳۶ تن زخمی میباشد. رقمِ فوق، ۴ درصد کل تلفات غیرنظامیان در نیمۀ نخست سال ۲۰۲۱ میلادی را دربر میگیرد. در شش ماه نخست سال ۲۰۲۰ میلادی، براثر حملات هوایی، تعداد ۱۸۹ تن از غیرنظامیان قربانی شده بود، که ۱۰۸ کشته و ۸۱ تن زخمی را در بر میگرفت . مقایسۀ ارقام بالا نشان میدهد که در تلفات غیرنظامیان ناشی از حملات هوایی در نیمۀ نخست سال ۲۰۲۱ میلادی، نسبتبه شش ماه اول سال قبل، ۱۲ درصد افزایش بهعمل آمده است.
عملیات شبانه:
یافتههای کمیسیون مستقل حقوقبشر افغانستان نشان میدهد که در نیمۀ نخست سال ۲۰۲۱ میلادی، رقم تلفات غیرنظامیان ناشی از عملیاتهای شبانه به ۴۹ تن میرسد، که ۱۲ کشته و ۳۷ زخمی را شامل میشود. در شش ماه اول سال ۲۰۲۰ میلادی، استفاده از این تاکتیک سبب قربانی شدن ۵ تن از غیرنظامیان شده بود، که ۴ کشته و ۱ زخمی را دربر میگرفت.
تفکیک براساس موقعیت جغرافیایی:
کمیسیون مستقل حقوقبشر افغانستان، کل کشور را به هفت زون کاری تقسیم کرده است.
زون مرکز: کابل، وردگ، کاپیسا، پروان، پنجشیر، غزنی، بامیان، دایکندی؛
زون شمال: بلخ، سمنگان، جوزجان، سرپل، فاریاب؛
زون جنوب: پکتیا، پکتیکا، خوست، لوگر؛
زون شرق: ننگرهار، کنر، لغمان، نورستان؛
زون غرب: هرات، فراه، نیمروز، بادغیس، غور؛
زون شمالشرق: کندز، بغلان، تخار، بدخشان؛
زون جنوبغرب: کندهار، هلمند، ارزگان، زابل.
یافتههای کمیسیون مستقل حقوقبشر افغانستان نشان میدهد که در نیمۀ اول سال ۲۰۲۱ میلادی، زون جنوبغرب، نسبتبه سایر زونهای کشور، بیشترین تلفات غیرنظامیان را شاهد بوده است. رقم تلفات غیرنظامیان در این زون به ۲۱۳۱ تن قربانی میرسد، که شامل۶۸۱ کشته و ۱۴۵۰ زخمی است.
رقم یادشده، ۴۰ درصد کل تلفات غیرنظامیان کشور در نیمۀ نخست سال ۲۰۲۱ میلادی را تشکیل میدهد. سپس، زون مرکز، با رقم ۹۵۸ تن قربانی، شامل ۳۱۲ کشته و ۶۴۶ زخمی است، که ۱۸ درصد کل تلفات غیرنظامیان کشور را در مدتزمان یادشده دربر میگیرد و در درجۀ دوم تلفات غیرنظامیان قرار گرفته است. بعداً بهترتیب، زون شرق، با ۸۳۱ تن قربانی، شامل ۲۰۳ کشته و ۶۲۸ زخمی؛ زون غرب با ۴۴۰ تن قربانی؛ زون شمالشرق با ۳۵۰ تن قربانی؛ زون شمال با ۳۱۰ تن قربانی و زون جنوب با ۳۰۱ تن قربانی در مرتبه های بعدی قرار دارند.
حمله بر تأسیسات عامه و خصوصی:
براساس یافتههای کمیسیون مستقل حقوقبشر افغانستان، در شش نخست سال ۲۰۲۱ میلادی، حداقل ۳۹ پایۀ برق توسط افراد ناشناس در ولایتهای کابل، پروان، بغلان و کندز تخریب گردیده و سبب مشکلات متعدد به میلیونها شهروند کشور گردیده است. دراثر این جنگها ۱۳۰ پل ، ۱۳ باب مدرسه و ۳ باب کلینیک تخریب شده است
ارقام فوق، بخشی از تخریب تأسیسات عامه و خصوصی را دربر میگیرد. طبق آمار نشرشده از سوی کمیسیون مستقل اصلاحات اداری و خدمات شهروندی، در ۲۹ ولایت کشور، از سوی گروه طالبان، ۲۶۰ ساختمان اداری ویران و یا به آتش کشیده شده و در ۱۴۹ فرماندار،ی تجهیزات و امکانات ادارات دولتی به غارت برده شده است. ارقام بالا، سخت تکاندهنده و از مصادیق روشن عدول از قواعد جنگ محسوب میشود.