انجمن دفاع از قربانیان تروریسم – کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل گزارش داده که به دلیل افزایش جنگ، خشونت و بلایای طبیعی در سراسر جهان، بیش از ۱۲۰ میلیون نفر تا ماه مه امسال از وطن خود گریختهاند و یا آواره شدهاند.
کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد میگوید، این تعداد افزایش ۸ درصدی نسبت به سال قبل دارد و از زمانی که این سازمان شروع به ثبت آمار کرده است، این بالاترین رقم است. کودکان ۴۰ درصد از کل آوارگان اجباری را تشکیل میدهند.
سازمان ملل همچنین میگوید که این بدان معناست که در هر دقیقه، حداقل ۲۰ نفر باید همه زندگیشان را رها کنند تا از جنگ، آزار وشکنجه یا ترور بگریزند.
کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل این یافتهها را در آستانه روز جهانی پناهندگان در ۲۰ ژوئن منتشر کرد. این روز، به ابتکار سازمان ملل متحد، به «گرامیداشت مقاومت و شجاعت پناهندگان در سراسر جهان» اختصاص داده شده است.
فیلیپو گراندی، کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان، گفت: «پشت این شمار زیاد و رو به افزایش، فجایع انسانی بی شماری نهفته است. این رنج باید جامعه بین المللی را برای مقابله با علل ریشهای آوارگی اجباری بسیج کند.»
پناهندگان از چه مکانهایی فرار میکنند؟
این گزارش نشان میدهد که در سال ۲۰۲۳ تقریباً از هر چهار پناهنده (۷۳ درصد) سه نفر فقط از پنج کشور بودهاند: افغانستان، سوریه، ونزوئلا، اوکراین و سودان.
سوریه هنوز با بزرگترین بحران آوارگی در جهان مواجه است، به طوری که ۱۳.۸ میلیون نفر در داخل و خارج از کشور تا پایان سال ۲۰۲۳ به اجبار آواره شدهاند، که عمدتاً به دلیل جنگ داخلی است که در ۱۲ سال گذشته ادامه داشته است.
یکی از عوامل اصلی افزایش آمار آوارگی جهانی در سال جاری، جنگ داخلی در سودان بوده است که منجر به آواره شدن نزدیک به ۱۱ میلیون سودانی تا پایان سال ۲۰۲۳ شد.
پس از تسلط طالبان در سال ۲۰۲۱، بیش از ۶.۴ میلیون نفر در سال گذشته در جستجوی زندگی بهتر از افغانستان گریختهاند.
پس از فروپاشی اقتصاد ونزوئلا در دوران نیکلاس مادورو، که از سال ۲۰۱۳ در قدرت بوده است، بیش از شش میلیون نفر این کشور صاحب منابع نفتی عظیم را ترک کردهاند.
با ادامه جنگ روسیه علیه اوکراین، تعداد پناهجویان اوکراینی تا پایان سال ۲۰۲۳ به شش میلیون نفر رسید.
جدای از این موارد، بر اساس گزارش آنروا (سازمان امداد و کار سازمان ملل متحد برای آوارگان فلسطینی در خاور نزدیک) جنگ جاری در غزه منجر به آواره شدن ۱.۷ میلیون نفر شده است که ۷۵ درصد از جمعیت نوار غزه را تشکیل میدهد و بسیاری از این افراد چندین بار آوارگی را تجربه کرده اند.
پناهندگان، مهاجران، پناهجویان: تفاوتشان چیست؟
پناهنده فردی است که به دلیل عواملی مانند جنگ، آزار و اذیت یا بلایای طبیعی مجبور به ترک کشور خود شده است.
بی بی سی از واژه مهاجر برای اشاره به تمام افرادی که در حال جابهجایی هستند استفاده میکند که هنوز مراحل قانونی درخواست پناهندگی را به پایان نرساندهاند. این گروه شامل افرادی میشود که از کشورهای جنگزده میگریزند، که احتمالاً به آنها پناهندگی داده میشود، و همچنین افرادی که به دنبال فرصتهای شغلی و بهبود شرایط زندگی هستند و دولتها تمایل دارند آنها را در دسته مهاجران اقتصادی قرار دهند.
برخی از افراد استفاده از اصطلاح «مهاجر» برای توصیف پناهندگان را نمیپسندند، زیرا به این معنی است که افراد به جای اینکه مجبور به فرار از خطر شوند، انتخاب کردهاند که به مکان دیگری منتقل شوند.
هنگامی که پناهندگان به یک کشور امن میرسند، این گزینه را دارند که یا پناهنده باقی بمانند یا برای اقامت در آن کشور، درخواست پناهندگی دهند. انجام این کار آنها را به یک پناهجو تبدیل میکند.
توضیح تصویر،سال گذشته، پس از تسلط طالبان در سال ۲۰۲۱، بیش از ۶.۴ میلیون نفر از افغانستان برای جستجوی زندگی بهتر فرار کردند
چه کمکهایی برای پناهندگان در دسترس است؟
از آنجایی که میلیونها نفر سالانه از خانههای خود میگریزند و سفرهای خطرناکی را با مقصدهای نامشخص آغاز میکنند، سازمانهای خیریه بینالمللی نقش مهمی در ارائه کمک برای محافظت از افرادی که مجبور به فرار شدهاند، ایفا میکنند.
بسیاری از سازمانها مانند سازمان ملل، اردوگاههایی ایجاد کردهاند که به بحرانها در سراسر جهان پاسخ میدهند و منابعی را برای کمک به پناهندگان فراهم میکنند.
این منابع و کمکها شامل فراهم کردن ایمنی، غذا، مراقبتهای پزشکی، یا در موارد آوارگی طولانی مدت، ارائه فرصتهای آموزشی نیز میشود.
با این حال، با افزایش تعداد پناهندگان، برخی از دولتها میگویند در مدیریت تعداد زیاد مهاجران جدید مشکل دارند.
در برخی موارد، موضوع محل اسکان پناهندگان میتواند به یک موضوع سیاسی مناقشه برانگیز تبدیل شود.