
فلسطین از سال 1948 تا کنون توسط رژیم غاصب صهیونیستی اشغال شده است، از زمان وقوع این اشغال تا هم اکنون که در سال 2025 میلادی به سر میبریم رژیم صهیونیستی برای افزایش محدوده اشغال شده و بیرون راندن کامل فلسطینی ها از سرزمین خویش اقدامات گوناگونی انجام داده است از جمله ساخت دیوار حائل در سال 2002، حملات متعدد نظامی به مردم غیر نظامی در طی سال های مختلف، تخریب منازل و اراضی که فلسطینی ها در آن ساکن هستند، گروگان گرفتن، بازداشت افراد فلسطینی و حتی اعدام و سر به نیست کردن آنان، جلوگیری از عضویت فلسطین به عنوان یک کشور مستقل در سازمان ملل، جلوگیری از برخورداری مردم فلسطین از حقوق خود که در قوانین بین المللی برای آنها لحاظ شده است چه در زمان مخاصمه و چه غیر آن به عنوان مثال در زمان مخاصمه یکی از مواردی که در حقوق بین الملل لحاظ شده است قاعده کمک های بشردوستانه است این قاعده بیان میدارد:
کمکهای بشردوستانه (Humanitarian aid) به کمک هایی گفته میشود که برای نجات جان انسانها و کاهش درد و رنج آنها در مواقع بحران، مانند بلایای طبیعی یا درگیریهای مسلحانه، ارائه میشوند. این کمکها میتوانند شامل مواد غذایی، آب، دارو، پوشاک، سرپناه و سایر اقلام ضروری باشند که به افراد آسیبدیده و نیازمند در این شرایط ارائه میشوند. معمولاً این کمکها کوتاه مدت است تا در دراز مدت توسط دولت و نهادهای دیگر جایگزین شوند.
در راستای همین قاعده در طول تجاوزهای متعدد رژیم صهیونیستی به فلسطین در طول تاریخ گروه های مردمی و دولت ها و کشورهای مختلف با روش های گوناگون شامل پرتاب هوائی بسته های غذائی، ارسال پوشاک و مواد غذائی از طریق گذرگاه های زمینی و همچنین ارسال کمک های بشردوستانه خود از طریق دریا به بنادر فلسطین اشغالی مبادرت نموده اند، یکی از برجسته ترین موارد این اقدامات ارسال کمک ها از طریق دریا و بوسیله کشتی است که از سوی فعالان جهانی و یا دولت ها کشتی هایی حامل کمک های بشردوستانه مانند پوشاک و مواد غذائی به سوی غزه ارسال شده اند اما رژیم صهیونیستی برای رسیدن به هدف پلید خود و تصرف اراضی فلسطینیان و بیرون راندن آنها از سرزمین خودشان اقدام به مقابله نظامی و حمله به این کشتی ها و جلوگیری از ورود آنها کرده است در ادامه لیستی از این کشتی های حامل کمک بشردوستانه که رژیم صهیونیستی با آنها مقابله کرده است را خواهیم آورد:
1- کشتی المروه، در دسامبر 2008 این کشتی لیبیایی اولین تلاش دریایی برای شکستن محاصره غزه بود و حامل کمکهای بشردوستانه بود. در نزدیکی سواحل غزه با تهدید ناوگان دریایی اسرائیل مواجه شد که مجبور به بازگشت شد و به غزه نرسید.
2- ناوگان آزادی (شامل ماوی مرمره و 5 کشتی دیگر)، این ناوگان شامل شش کشتی (از جمله ماوی مرمره متعلق به بنیاد امداد بشردوستانه ترکیه) بود که حامل بیش از 600 فعال و کمکهای بشردوستانه بود. این ناوگان در آبهای بینالمللی مورد حمله کماندوهای اسرائیلی قرار گرفت که در نتیجه این حمله10 کنشگر کشته و دهها نفر زخمی شدند. کشتیها توقیف و به بندر اشدود منتقل شدند.
3- کشتی راشل کوری در 5 ژوئن 2010 از ایرلند به طور جداگانه از ناوگان آزادی حرکت کرد و حامل کمکهای بشردوستانه بود که در آبهای بینالمللی توسط نیروی دریایی اسرائیل توقیف و به بندر اشدود منتقل شد. سرنشینان بازداشت و سپس اخراج شدند.
4- ناوگان آزادی دوم در ژوئیه 2011 با یک کشتی فرانسوی که تنها کشتی از ناوگان آزادی دوم بود که توانست به سمت غزه حرکت کند (پس از موانع دیپلماتیک و خرابکاری در سایر کشتیها). حامل 17 فعال بود و ابتدا مقصد خود را مصر اعلام کرده بود در آبهای بینالمللی توسط نیروی دریایی اسرائیل توقیف و به اشدود منتقل شد. سرنشینان بازداشت و اخراج شدند.
5- کشتی ماریان و ناوگان آزادی سوم در29ژوئن 2015 در چارچوب ناوگان آزادی سوم حرکت کرد و حامل کمکهای بشردوستانه بود در حدود 100 مایل دریایی (185 کیلومتری) سواحل غزه در آبهای بینالمللی توسط نیروی دریایی اسرائیل توقیف و به اشدود منتقل شد. سرنشینان بازداشت و برخی پس از شش روز اخراج شدند.
6- ناوگان عدالت برای فلسطین در 29 ژوئیه 2018، این کشتی بخشی از ناوگان عدالت برای فلسطین بود و حامل کمکهای بشردوستانه بود. در آبهای بینالمللی توسط نیروی دریایی اسرائیل توقیف شد. برخی فعالان گزارش دادند که مورد ضرب و شتم یا استفاده از تسلیحات الکتریکی قرار گرفتند. سرنشینان بازداشت و اخراج شدند.
7- کشتی آزادی (ناوگان عدالت برای فلسطین) در 3 اوت 2018، این کشتی نیز بخشی از ناوگان عدالت برای فلسطین بود و همراه با کشتی العوده حرکت کرد. در آبهای بینالمللی توسط نیروی دریایی اسرائیل توقیف شد. سرنشینان بازداشت و اخراج شدند.
8- کشتی کانشنس (وجدان) در 3 مه 2025، کشتی متعلق به ائتلاف ناوگان آزادی بود و قصد داشت مسیر دریایی برای ارسال کمک به غزه ایجاد کند. در 14 مایلی سواحل مالت در آبهای بینالمللی توسط دو پهپاد مورد حمله قرار گرفت که در نتیجه کشتی به شدت آسیب دید و دچار آبگرفتگی شد. چهار نفر زخمی شدند و سفر به غزه لغو شد. ائتلاف ناوگان آزادی اسرائیل را مسئول حمله دانست.
9- کشتی مادلین در 9 ژوئن 2025 این کشتی حامل کمکهای بشردوستانه (شیرخشک، آرد، برنج، پوشک، کیتهای پزشکی و پروتزهای کودکان) و 12 فعال از جمله گرتا تونبرگ و ریما حسان بود. در حدود 100 مایل دریایی (185 کیلومتری) سواحل غزه در آبهای بینالمللی توسط نیروی دریایی اسرائیل توقیف شد. نیروهای اسرائیلی به این کشتی نیز حمله کردند و کشتی به اشدود منتقل شد. سرنشینان بازداشت و برخی پس از 72 ساعت اخراج شدند.
10- کشتی حنظله ( تازه ترین جنایت و مبارزه رژیم صهیونیستی با رسیدن کمک های بشر دوستانه ) در 27 ژوئیه 2025 حامل 21 فعال حامی فلسطین بهنمایندگی از 12 کشور، از جمله نمایندگان پارلمان، وکلا، روزنامهنگاران، سازمانهای کارگری و فعالان محیط زیست بود. نیروی دریایی اسرائیل در آبهای بینالمللی و در حدود 40 مایل دریایی (حدود 74 کیلومتر) از سواحل غزه، به این کشتی یورش برد و آن را توقیف کرد.[1]
از آنجایی که اقدامات ذکر شده و جلوگیری رژیم صهیونیستی از ورود کمک های بشردوستانه به وسیله کشتی از راه دریا صورت گرفته است لازم است این موارد را از منظر حقوق بین الملل دریاها و قاعده ای به نام دزدی دریایی که در این حوزه لحاظ شده است نیز بررسی نماییم.
در حقوق بین الملل دریاها قاعده ای به نام دزدی دریایی داریم که بیان میکند:
عمل سوار شدن به هرگونه کشتی با هدف انجام دزدی یا هرگونه جرم دیگر و با هدف یا احتمال به کار بردن زور برای پیشبرد این عمل دزدی دریایی تلقی میشود.
بر اساس تعریفی که بیان شد و مواردی که از توقیف کشتی ها توسط نظامیان رژیم صهونیستی مشاهده کردیم در تمامی موارد عنصر نظامی مانند نیروی دریایی رژیم صهیونیستی، استفاده از سلاح مانند پهپاد، سلاح الکتریکی مانند شوکر و … برای حمله به افراد کشتی و استفاده از کماندوهای اسرائیلی وجود داشته است که این حملات منجر به آسیب دیدن افراد و خدمه کشتی ها و فعالان حقوق بشری یا کشته شدن آنها گردیده است مورد اول در این حملات این است که رژیم صهیونیستی یک قاعده آمره حقوق بین الملل را نقض کرده است و مانع رسیدن کمک های بشر دوستانه به مردم غیرنظامی شده است که به صورت صریح در قوانین بین المللی و کنوانسیون ژنو ممنوعیت این امر بیان شده است. نکته دوم این است که افرادی که توسط نیروهای نظامی رژیم صهیونیستی آسیب دیده اند یا کشته شده اند بر اساس حقوق بین الملل موثر در صحنه نبرد نبوده اند و این اقدام رژیم صهیونیستی حمله به مردم غیر نظامی و غیر موثر در صحنه نبرد محسوب میشود که خود نقض یک قاعده مهم بین المللی دیگر است. مورد سوم این است که توقیف و حملات به این کشتی ها توسط رژیم صهیونیستی به صورت عامدانه و آگاهانه با استفاده از عناصر نظامی که بیان شد انجام گردیده است که با قاعده دزدی دریایی کاملا تطابق دارد چرا که هدف رژیم صهیونیستی از این حملات به کشتی ها دزدی نبوده است بلکه جلوگیری از رسیدن کمک های بشردوستانه بوده است که خود جرمی مهم در عرصه بین الملل محسوب میشود.
رژیم صهیونیستی سال هاست به این شیوه و روش های دیگر مردم مظلوم و بی پناه غزه را به محاصره درآورده است و با اعمال خود به صورت مکرر حقوق بین الملل و حقوق ابتدایی بشر را نقض میکند و در این راه از حمایت کشورهایی که ادعا پیشرو بودن در حقوق بشر را دارند مانند آلمان، فرانسه، آمریکا و … به صورت مستقیم و غیر مستقیم مانند رساندن کمک های نظامی و تسلیحاتی، حمایت های مالی یا وتو و جلوگیری از اقدام قانونی و بین المللی بر علیه جنایات این رژیم برخوردار است.
[1] https://www.tasnimnews.com/fa/news/1404/05/05/3363216