انجمن دفاع از قربانیان تروریسم – برنارد لوئسی، از کارشناسان وزارت امور خارجه اندونزی، به بررسی نقش تروریست های نادم در مبارزه با تروریسم پرداخت.
وی در این مقاله می نویسد،
برای چند دهه، دولت آمریکا به کشورهایی کمک فرستاد که از مصیبت تروریسم رنج میبردند، با این امید که این پول میتواند به دیگر ملتها کمک کند که با تروریسم مقابله کنند. پول مهم است اما به تنهایی نمیتواند از تروریسم جلوگیری کند.
در انفجاری در یک مسجد در شمال افغانستان بیش از 30 نفر در 22 آوریل 2022 کشته شدند که تنها چند روز بعد از انفجار در مدارسی در کابل رخ داد که موجب کشته شدن شش نفر شد.
اینها آخرین اتفاقات از مجموعه حملات تروریستی در افغانستان بود. داعش 365 عملیات تروریستی انجام داده که باعث کشته شدن 2210 نفر در 2021 شد.
با این حال، آمریکا از 2001 تاکنون حدود 4/91 میلیارد دلار کمک خارجی به افغانستان ارسال کرده، در حالی که کشورهای دیگر بیشتر کمک کردهاند. بیشتر این پول به نیروهای نظامی افغانستان رسید.
آمریکا بیش از 1/1 میلیارد دلار در سال مالی 2021 و 1 میلیارد دلار در سال مالی 2020 خرج کرده است.
من به عنوان یک دانشجوی دکتری که درباره این موضوع تحقیق میکند که چگونه میتوان باعث شد نظامیان مواضع متعادلتری اتخاذ کنند و از ارتکاب به خشونت بپرهیزند، از اکتبر 2020 تاکنون با 23 نفر از زندانیان سابقا تروریست اندونزیایی صحبت کردم تا درباره تجاربشان مطالعه کنم. این افراد در طرح، کمک و یا اقدام به بمبگذاری و حمله به شهروندان مشارکت داشتند.
تحقیقات من نشان میدهد کمکهای بینالمللی مانع تروریستها از انجام اقدامات خشونتآمیز نشد چون بیشتر پروژههای مقابله با تروریسم مستقیما تروریستهای زندانی یا آزاد شده را مشارکت نداد.
صحبت با تروریستها
من متوجه شدم که گوش دادن به صحبتهای تروریستهای سابق، بهترین رویکرد در درک این نکته است که چرا و چگونه از تروریسم فاصله گرفتند.
هنگامی که از طریق اینترنت با تروریستهای سابق اندوزیایی صحبت کردم، همه آنها گفتند تنها به نابودی آمریکا و متحدان آن فکر میکردند. به این دلیل که فکر میکردند این کشورها در حال تلاش برای سرکوب مسلمانان در جهان هستند.
به علاوه، آنها جهاد خشن خود را به عنوان راهی برای ایجاد خلافت توجیه کردند که به معنی یک کشور مسلمان فراگیر است.
کمتر از نیمی از 23 تروریست سابق که با آنها صحبت کردم، در طرحهای مربوط به زدودن افراطگرایی شرکت کردند که برای دور کردن افراد از افراطگرایی طراحی شده بود. با این حال، همه آنها بعد از آزاد شدن بخشی از چنین برنامههایی شدند که از سوی سمنها و دولت اندونزی حمایت میشد.
همه تروریستهای سابق آموزشهایی در رابطه با مهارتهای شغلی دیدند و بعضی از آنها از دولت اندونزی و سمنها پول گرفته و کسب و کار کوچکی راه انداختند.
سایر آنها مشاوره روانی گرفتند یا در گفتگوهایی در رابطه با دین و مذهب شرکت کردند. بعضی دیگر در فعالیتهای تفریحی که پلیس اندونزی برگزار میکرد شرکت کردند، مانند کوهنوردی و دیگر فعالیتهای تفریحی.
تعداد کمی از تروریستهای سابق که با آنها صحبت داشتم، اذعان کردند که دولت به آنها کمک کرد که شهریه مدرسه کودکان شان را پرداخت کنند.
این افراد نظرات خود را تغییر داده و از افراطگرایی فاصله گرفتند و سپس احساس حمایت و احترام برای مقامات دولت و پلیس ایجاد شد.
« زمانی که پلیس با من خوشرفتاری کرد و جامعه مرا پذیرفت شروع به تغییر کردم». این را یکی از زنان سابقا تروریست توضیح میدهد که به عنوان عامل بمبگذاری عمل میکرد. پلیس او را قبل از ارتکاب به عملیات تروریستی در بالی در سال 2016 دستگیر کرد.
حمایت مالی از تروریسم
بخشهایی از اندونزی، کشوری در جنوب شرق آسیا با بیشترین جمعیت مسلمان در جهان، به عنوان پناهگاهی برای تروریسم محسوب میشود، اگر چه تعداد حملات تروریستی اخیرا به شدت کاهش یافته است. با این وجود همچنان مکانی برای انتقال و مقصدی برای نظامیان مسلمان است.
اندونزی حدودا 5 میلیون دلار در 2020 از آژانس آمریکا برای توسعه بینالمللی دریافت کرد تا افراطگرایی خشونتآمیز را محدود کند. این کشور بعد از سومالی و بنگلادش، سومین کمک عمده را از آمریکا برای این نوع از برنامهها دریافت کرد.
براساس مرکز استیمسون، اتاق فکر غیرانتفاعی در واشنگتن، آمریکا 8/2 هزار میلیارد دلار برای مقابله با تروریسم از سال 2002 تا 2017 خرج کرده است.
اما حتی کمکهای بینالمللی وسیع نمیتواند به تروریسم پایان دهد. افغانستان و عراق دو نمونه از کشورهایی هستند که کمکهای بزرگی از آمریکا و کشورهای دیگر هر ساله دریافت کردهاند اما همچنان با رادیکالیسم خشونتآمیز دست و پنجه نرم میکنند.
بیشتر این پول و کاری که متمرکز بر کمک به دولتها و سازمانهای داخلی است برنامههایی برای مبارزه با افراطگرایی است. این ممکن است شامل کارگاههایی برای مقامات دولتها با تمرکز بر تروریسم و جلسات آموزشی برای زنان درباره نحوه شروع کسب و کارهای کوچک شود.
با این حال، این برنامهها معمولا به طور مستقیم شامل تروریستهای سابق و خانوادههای آنان نیست. این موضوعی مهم است چون برای افرادی که در پروژههای مقابله با تروریسم صحبت کردم با آنها صحبت کردم اهمیت دارد. آنها به من گفتند این یکی از دلایل عمدهای است که راه خود را عوض کردهاند.
کمکها به دست تروریستهای سابق نمیرسد
عمده کشورهای کمککننده مانند آمریکا به نقش کمکهای خارجی در مبارزه با افراطگرایی اذعان کردهاند. بسیاری از کشورها از جمله آمریکا متوجه شدند افراطگرایی از نظر سیاسی باعث بیثباتی شده و دغدغههای امنیتی بینالمللی به وجود میآورد.
در همین حال، وقوع تروریسم در کشورها که مقدار زیادی از بودجه بینالمللی را به خود جذب میکند، مانند افغانستان، اندونزی، پاکستان و مالی نشان میدهد کمک بینالمللی اقدامی ناکافی برای مقابله با تروریسم است.
برای مثال در اندونزی از 2018 تا 2023 آمریکا 24 میلیون دلار در پروژه ضد افراطگرایی با نام هارمونی خرج کرده است. این پروژه کارگاههایی برای مقامات کشورها درباره مدیریت زندان و زندانیان تروریست برگزار مینماید.
اما پروژه هارمونی فاقد یکی از عناصر کلیدی یعنی تروریستهای بازداشتی یا آزاد شده و خانوادههایشان است. این نوع راهبرد اصلاح واقعی افراطگرایان را بسیار مشکل اگر نگوییم غیرممکن میسازد. براساس تحقیق من، این مدل در پروژههای مقابله با تروریسم که از طریق کمکهای بینالمللی تامین مالی میشود متداول است.
مشارکت دادن تروریستها
کشورهای کمککننده، دولتها و سازمانهای شریک که برای جلوگیری از افراطگرایی تلاش میکنند میتوانند تروریستهای آزاد شده و خانوادههایشان را به اشکال گوناگون مشارکت داده و برای آنها طرحهای شغلی، مالی، روانشناختی، دینی، آموزشی و حتی تفریحی فراهم نمایند.
بسیاری از کشورها همچنان نیاز به کمکهای بینالمللی برای مبارزه با تروریسم دارند اما تنها زمانی تاثیر بیشتری دارد که محکومان تروریست سابق و خانوادههایشان مورد پذیرش قرار گیرند.
من معتقدم در مواجهه با تروریسم بدون مداخلات هدفمند و فراگیر در افراطگرایی، جهان همچنان شاهد هدر رفتن کمکها خواهد بود.