به گزارش خبرگزاری میزان، نسل‌کشی رژیم صهیونیستی در غزه به فاجعه بی‌سابقه بهداشتی و بشردوستانه با تعداد زیادی مجروح و قطع عضو منجر شده است؛ هدف قرار دادن عمدی غیرنظامیان و زیرساخت‌های پزشکی منجر به فروپاشی سیستم مراقبت‌های بهداشتی غزه شده است و ده‌ها هزار نفر را بدون دسترسی به مراقبت‌های پزشکی حیاتی باقی می‌گذارد.
به جا ماندن تعداد بسیار زیاد موارد جراحت و قطع عضو که به‌عنوان بالاترین تعداد در جهان توصیف شده است، پیامد‌های گسترده‌ای دارد؛ این امر به‌شدت بر توانایی غزه برای بهبود و بازسازی تاثیر می‌گذارد، انعطاف‌پذیری جمعیت آن را تضعیف می‌کند و در نهایت بقای آن‌ها را تهدید می‌کند.
Gazahcsector در گزارشی به این موضوع پرداخته است؛ خلاصه‌ای از این بررسی در زیر آمده است:
سلامت فلسطین و رویکرد شهرک‌نشین-استعماری
حتی پیش از آغاز نسل‌کشی رژیم صهیونیستی در غزه، فلسطینی‌ها در غزه به دلیل محاصره رژیم صهیونیستی و کنترل این رژیم بر عوامل اجتماعی و سیاسی سلامت، با نقض شدید حق سلامت خود مواجه بودند.
دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی به‌عنوان بخشی از سیاست و رویه محاصره رژیم صهیونیستی که شامل محدودیت‌هایی در رفت‌وآمد بیماران، کارکنان و تجهیزات پزشکی ضروری بود، به‌طور نظام‌مند محدود شد.
بسیاری از بیماران به دلیل در دسترس نبودن مراقبت‌های تخصصی که نتیجه مستقیم محدودیت در ورود تجهیزات پزشکی، دارو‌ها و توانایی تیم‌های پزشکی برای دسترسی به دانش پزشکی به روز شده بود، مجبور شدند به دنبال درمان خارج از نوار باشند.
این محدودیت‌های مرکب، همراه با حمله‌های مکرر نظامی در ۱۸ سال گذشته، منجر به توسعه‌زدایی عمدی سیستم مراقبت‌های بهداشتی غزه شده و به‌طور نظام‌مند ظرفیت آن برای ارائه درمان‌های ضروری و نجات‌بخش، ازجمله در زمینه‌های مربوط به توانبخشی، آسیب‌های پیچیده و قطع عضو را از بین برده است.
رویکرد شهرک‌نشین-استعماری رژیم صهیونیستی در این سیاست‌ها گنجانده شده است، زیرا محدودیت عمدی دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی بخشی از یک سیستم گسترده‌تر سلطه و محو است؛ نقش حق سلامت از پروژه مستمر سلب مالکیت جدایی‌ناپذیر است و رژیم صهیونیستی بر هر جنبه‌ای از مراقبت‌های پزشکی از جابجایی بیماران و کارکنان مراقبت‌های بهداشتی گرفته تا جریان دارو‌ها و تجهیزات کنترل دارد.
افراد مجروح که نیاز به جراحی‌های پیشرفته و پروتز داشتند، معمولا به کرانه باختری، مصر، اردن ارجاع می‌شدند، یا در موارد نادر، در جریان حمله‌های نظامی رژیم صهیونیستی، مجوز دسترسی به بیمارستان‌های کرانه باختری و قدس شرقی اشغالی را می‌گرفتند.
رژیم صهیونیستی با کنترل همه خروجی‌ها و ورودی‌ها بین مناطق اشغالی، نه تنها دسترسی فلسطینی‌ها به مراقبت‌های بهداشتی را تکه‌تکه می‌کند، بلکه وابستگی نظام پزشکی فلسطین به تاییدیه‌های این رژیم را برای هر ارجاع و توسعه تضمین می‌کند.
حجم انبوه جراحت‌های ناشی از حمله‌های نظامی رژیم صهیونیستی، مانند جراحت‌های وارده در راهپیمایی بزرگ بازگشت (GMR) در سال ۲۰۱۸، سیستم مراقبت‌های بهداشتی در حال حاضر ضعیف غزه را از ظرفیت خود خارج کرده است.
در این زمینه، حمله‌ها به زیرساخت‌های مراقبت‌های بهداشتی و انسداد نظام‌مند مراقبت‌های پزشکی به‌عنوان سازوکار‌های حذف عمل می‌کنند و پروژه شهرک‌نشین-استعماری رژیم صهیونیستی را با تنزل شرایط لازم برای بقا و بهبودی، تقویت می‌کنند.
دامنه جراحت‌ها و قطع عضو‌ها در غزه در ۱۵ ماه گذشته
اگرچه این چالش‌ها جدید نیستند، اما مقیاس بی‌سابقه آسیب‌ها، همراه با برچیدن نظام‌مند مراقبت‌های بهداشتی، درمان آسیب‌های پیچیده را تقریبا غیرممکن کرده است؛ رژیم صهیونیستی به‌طور نظام‌مند حتی حداقل‌ترین تلاش‌ها را برای ارائه مراقبت از بین برده است.
ناتوانی در درمان آسیب‌های پیچیده و حتی استاندارد ناشی از تضعیف ظرفیت و نیروی کار سیستم مراقبت‌های بهداشتی منجر به افزایش قطع عضو شده است؛ این فروپاشی مراقبت‌های بهداشتی با تخریب بیش از ۸۰ درصد زیرساخت‌های آب‌وفاضلاب و بهداشت در کنار قطع برق و محاصره اقلام پزشکی ضروری مانند الکل، تجهیزات استریل‌کننده و آنتی‌بیوتیک‌ها شرایطی که مراقبت مناسب از زخم را تقریبا غیرممکن کرده و خطر عفونت را افزایش می‌دهد، ترکیب شده است.
علاوه بر این، شدت حمله‌ها، بمباران‌های مکرر و تخریب گسترده زیرساخت‌ها منجر به صدمه‌های شدید شده است؛ بدون درمان کافی و به موقع، این آسیب‌ها منجر به افزایش قطع عضو و ناتوانی‌های مادام‌العمر شده است.
گزارش‌های سازمان جهانی بهداشت (WHO)، آژانس‌های سازمان ملل و وزارت بهداشت غزه نشان می‌دهد که تا ۲۳ جولای ۲۰۲۴ (۲ مرداد ۱۴۰۳)، ۹۰ هزار و ۹۹۶ نفر مجروح شدند که دست‌کم ۲۲ هزار و ۵۰۰ مورد از آن‌ها جراحت‌های جانی جدی بوده است.
مجله بهداشت جهانی لنست The Lancet نیز گزارش داد تا ژوئن ۲۰۲۴ (تیر ۱۴۰۳)، بیش از ۸۵ هزار و ۵۲۳ فلسطینی مجروح شده‌اند و هزاران نفر از آسیب‌های فاجعه‌باری که نیاز به قطع عضو دارند، رنج می‌برند.
براساس گزارش دفتر سازمان ملل برای هماهنگی امور بشردوستانه (OCHA)، صدمه‌های شدید اندام که بین ۱۳ هزار و ۴۵۵ مورد تا ۱۷ هزار و ۵۵۰ مورد تخمین زده می‌شود، عمل اصلی نیاز‌های توانبخشی طولانی‌مدت است.
سازمان جهانی بهداشت همچنین تخمین زد که بین ۳ هزار تا ۴ هزار قطع عضو، در کنار تقریبا ۲ هزار مورد آسیب نخاعی و آسیب‌های شدید مغزی تروماتیک و همچنین دست‌کم ۲ هزار مورد سوختگی عمده رخ داده است.
براساس گزارش Save the Children، استفاده از سلاح‌های انفجاری در غزه در سال ۲۰۲۴ به‌طور متوسط ۴۷۵ کودک را در هر ماه یا ۱۵ کودک در روز را به ناتوانی‌های بالقوه مادام‌العمر، ازجمله آسیب شدید دست و پا و نارسایی شنوایی محکوم کرد.
در ۱۱ ماه اول سال ۲۰۲۴، دست‌کم ۵ هزار و ۲۳۰ کودک آسیب دیدند که نیاز به حمایت توانبخشی قابل توجهی داشتند که به دلیل حمله به بیمارستان‌ها و کارکنان مراقبت‌های بهداشتی توسط نظامیان صهیونیست و محدودیت در ورود تجهیزات حیاتی، غیرقابل دسترس است و احتمال ناتوانی در آن‌ها زیاد است.
حمله هدفمند رژیم صهیونیستی به سیستم مراقبت‌های بهداشتی غزه، این منطقه را در وضعیتی ویرانگر قرار داده است، خدمات توانبخشی حاد به‌شدت مختل شده است و مراقبت‌های تخصصی برای آسیب‌های پیچیده همچنان در دسترس نیست و جان بیماران را در معرض خطر جدی قرار می‌دهد.
براساس اعلام سازمان جهانی بهداشت، اکثریت نیروی کار توانبخشی غزه آواره شده‌اند و تا ۱۰ مه ۲۰۲۴ (۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۲)، گزارش‌ها حاکی از شهادت ۳۹ فیزیوتراپیست است؛ در عین حال، هیچ خدمات توانبخشی یا پروتز در بستری وجود ندارد و حتی ابتدایی‌ترین وسایل کمکی، مانند ویلچر و عصا، به دلیل محدودیت‌های مداوم برای ورود کمک‌ها، با کمبود مواجه هستند.
معلول کردن عمدی فلسطینی‌ها به پیش از نسل‌کشی کنونی و به‌ویژه در جریان GMR ۲۰۱۸، زمانی که نظامیان صهیونیست به‌طور نظام‌مند پا‌های معترضان به تداوم محاصره غزه را هدف قرار می‌دادند، بازمی‌گردد. حمله‌ها به مراقبت‌های بهداشتی که توانایی سیستم مراقبت‌های بهداشتی غزه را برای برآوردن نیاز‌های مردم تضعیف می‌کند و همچنین ارائه‌دهندگان و امکانات بهداشتی را هدف قرار می‌دهد، در گذشته مستند شده است. اگرچه این شیوه‌ها جدید نیستند، اما در ۱۵ ماه گذشته به سطوح بی‌سابقه‌ای رسیده‌اند؛ برچیدن نظام‌مند سیستم مراقبت‌های بهداشتی، تکرار حمله‌ها و تاکتیک‌های دیگر مانند گرسنگی و قطع منابع آب، همگی به تخریب عمدی توانایی جمعیت برای بقا، همسو با رویکرد شهرک‌نشین-استعمار اشاره می‌کنند.
این رویکرد از طریق از بین بردن جمعیت بومی، نه‌تنها از طریق خشونت مستقیم، بلکه با غیرقابل دفاع کردن بقا، فرسایش زیرساخت‌های اساسی، انکار نیاز‌های اولیه و ناپایدار ساختن خود زندگی، عمل می‌کند. در غزه، چه از طریق هدف قرار دادن نظام‌مند اعضای بدن در طول راهپیمایی بزرگ بازگشت و چه ایجاد عمدی شرایطی که در آن ده‌ها هزار جراحت ناشی از پرتاب ده‌ها هزار تن مواد منفجره توسط رژیم صهیونیستی قابل درمان نباشد، هدف نه‌تنها ناتوان کردن افراد، بلکه ایجاد راهبرد متلاشی‌پذیری و از هم پاشیدگی جمعیت است. این حمله دوگانه و همزمان یعنی آسیب بدنی و تخریب زیرساخت‌های پزشکی، تضمین می‌کند که بهبودی غیرممکن است یا به‌طور دردناکی آهسته است و آسیب را به یک ابزار طولانی‌مدت سرکوب تبدیل می‌کند.
وجود هزاران نفر با ناتوانی‌های دائمی یا جراحت‌های درمان‌نشده‌ای که ناتوان‌کننده شده‌اند، سبب می‌شود این افراد نتوانند در تلاش‌ها برای بازسازی، پایدار ماندن یا حتی حفظ بقای خود شرکت کنند. تخریب گسترش زیرساخت‌ها در چنین شرایطی تضمین می‌شود. با درک قطع عضو و جراحت‌ها در این چارچوب گسترده‌تر، در کنار ناتوانی همزمان سیستم مراقبت‌های بهداشتی، روشن می‌شود که صدمه‌های وارد شده به غزه محصول جانبی جنگ نیست، بلکه یک استراتژی عمدی در جنگ نسل کشی رژیم صهیونیستی است.
ناکافی بودن چارچوب‌های حقوق در میان تخریب نظام بهداشت و درمان
حق بر سلامت در چندین توافقنامه بین‌المللی، ازجمله میثاق بین‌المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی (ICESCR)، که «بالاترین استاندارد سلامت جسمی و روانی» را تضمین می‌کند، مطرح شده است. حمله‌های گسترده و نظام‌مند رژیم صهیونیستی به سیستم مراقبت‌های بهداشتی غزه ازجمله هدف‌گیری عمدی بیمارستان‌ها و محدود کردن فعالیت آن‌ها، حق سلامت را نقض می‌کند و شاهدی برای نسل‌کشی عمدی است. براساس ماده دوم (ب و (ج) کنوانسیون نسل‌کشی، ایجاد آسیب جدی جسمی یا روحی به اعضای گروه با سخت کردن عمدی شرایط زندگی که برای تخریب فیزیکی یک گروه محاسبه شده است، شامل جلوگیری از دسترسی به مراقبت‌های پزشکی است که یک استراتژی کلیدی در حمله رژیم صهیونیستی به غزه است.
کنوانسیون چهارم ژنو هدف قرار دادن کارکنان پزشکی را ممنوع و دسترسی به کمک‌های بشردوستانه را اجباری می‌کند، اما این حمایت‌ها به‌طور نظام‌مند نادیده گرفته شده‌اند. تخریب زیرساخت‌های بهداشتی غزه اتفاقی نیست؛ این یک تلاش استراتژیک برای از بین بردن توانایی فلسطینی‌ها برای بقا است؛ آسیب گسترده و تخریب زیرساخت‌های حیاتی، ازجمله بیمارستان‌ها، سیستم‌های آب‌وفاضلاب، منابع غذایی و منابع انرژی – غیرنظامیان را بدون خدمات ضروری رها کرده و تلفات بیشتر را تشدید کرده است.
قطعنامه ۲۲۸۶ (۲۰۱۶) شورای امنیت سازمان ملل، حمله‌ها به مراکز پزشکی را محکوم می‌کند و خواستار پاسخگویی می‌شود، اما هیچ سازوکار اجرایی معنی‌داری برای رژیم صهیونیستی اعمال نشده است. اقدام‌های رژیم صهیونیستی فراتر از نقض فردی قوانین بشردوستانه بین‌المللی است؛ این اقدام‌ها به منزله فروپاشی عمدی سیستم مراقبت‌های بهداشتی غزه است و تضمین می‌کند که حتی کسانی که از حمله‌های مستقیم جان سالم به در می‌برند به دلیل جراحت‌ها، بیماری و گرسنگی درمان‌نشده با مرگ مواجه می‌شوند.
دیوان بین‌المللی دادگستری (ICJ) محتمل بودن نسل‌کشی در غزه را پذیرفته است و نیاز فوری به این موضوع را تقویت می‌کند که تخریب مراقبت‌های بهداشتی صرفا یک جنایت جنگی نیست، بلکه ابزاری برای نابودی است. سازمان‌های بشردوستانه و کارشناسان حقوقی به‌طور فزاینده‌ای استدلال می‌کنند، هدف قرار دادن سیستم مراقبت‌های بهداشتی غزه، در کنار تخریب نظام‌مند زیرساخت‌های ضروری برای بقای غیرنظامیان، نشان‌دهنده یک استراتژی هماهنگ برای نابودی است.
چارچوب‌های حقوقی بین‌المللی دارای زبان، اصول و سوابق برای محافظت از سلامت در شرایط اشغال و جنگ است؛ با وجود این، در مورد فلسطین، آن‌ها تا حد زیادی ناکارآمد بوده‌اند، نه به این دلیل که شفافیت ندارند، بلکه به این دلیل که فاقد ضمانت اجرا هستند، به‌طور انتخابی اعمال می‌شوند و به‌طور نظام‌مند توسط برخی از کشور‌ها تضعیف می‌شوند.
