گزارش جدید کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان از تلفات غیرنظامیان در جنگ در این کشور

شش ماهه نخست سال 2021 خونین ترین ماه ها برای مردم افغانستان

انجمن دفاع از قربانیان تروریسم – کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان در گزارش جدید خود آماری از تلفات غیرنظامیان در شش ماهه گذشته میلادی ارائه داد.

بر اساس این گزارش تلفات غیرنظامیان  در شش ماه اول سال 2021 میلادی، نسبت‌ به شش ماه نخست بیست سال گذشته، تکان‌دهنده، وحشت‌ناک و بی‌سابقه بوده است و با وجودِ تشدید تلاش‌ها برای ختم جنگ و برقراری صلح در کشور، و با آن‌که نیروهای بین‌المللی عملاً پروسۀ خروج از افغانستان را آغاز کرده‌اند، شش ماه نخست سال ۲۰۲۱ میلادی، خونین‌ترین ماه‌ها برای غیرنظامیان و افراد بی‌دفاع افغانستان بوده است.

یافته‌های کمیسیون مستقل حقوق‌بشر افغانستان نشان می‌دهد‌ که در شش ماه اول سال 2021 میلادی، در ۱۵۹۴ رویداد ضد‌امنیت، جمعاً 5321 تن از غیرنظامیان  کشته و زخمی شده‌اند. از این جمله، 1677 تن جان باخته و 3644 تن دیگر زخمی شده‌اند.

قابل‌ذکر است، که در شش ماه نخست سال 2020 میلادی، در‌مجموع‌ 2957 تن از غیرنظامیان  کشته و زخمی شده‌ بودند، که از این جمله، 1213 تن کشته و 1744 تن دیگر، زخمی شده‌ بودند.

مقایسۀ آمار و ارقام فوق نشان می‌دهد که تلفات غیرنظامیان  در شش ماه نخست سال۲۰۲۱ میلادی، نظر‌به شش ماه اول سال 2020 میلادی، در‌مجموع ۸۰ درصد افزایش یافته است.

در شش ماه نخست سال 2021 میلادی، رقم تلفات غیرنظامیان زنان‌ جمعاً به 504 تن می‌رسد، که 154 تن کشته و 350 تن زخمی را دربر می‌گیرد در شش ماه اول سال 2020 میلادی، تلفات غیرنظامیان زنان به 297 تن می‌رسید، که شامل 126 کشته و 171 تن زخمی بود. مقایسۀ ارقام نشان می‌دهد که در شش ماه نخست سال 2021 میلادی، نسبت‌به شش ماه اول سال گذشته، در تلفات غیرنظامیان زنان‌ ۶۹ درصد افزایش رخ داده است.

در نیمۀ نخست سال 2021 میلادی، در نتیجۀ اقدامات نظامی در افغانستان تلفات اطفال به 1456 تن می‌رسد که شامل 373 تن کشته و 1083 تن زخمی است . در نیمۀ نخست سال 2020 میلادی، مجموع تلفات اطفال، در‌اثر رویکردهای نظامی طرفین جنگ، به 630 تن می‌رسید، که شامل 225 کشته و 405 تن زخمی بود. مقایسۀ ارقام بالا واضح می‌سازد که در‌اثر نادیده گرفتن قواعد جنگ و نقض حقوق‌بشردوستانۀ بین‌المللی، در شش ماه نخست سال ۲۰۲۱ میلادی‌ نسبت ‌به نیمۀ نخست سال گذشته، در تلفات اطفال ۱۳۱ درصد، یعنی در حدود سه برابر افزایش یافته است.

یافته های کمیسیون مستقل حقوق‌بشر افغانستان همچنین نشان می دهد از مجموع کل تلفات غیرنظامیان  در شش ماه نخست سال 2021 میلادی، 56 درصد آن توسط گروه طالبان، 22 درصد توسط عاملان نامعلوم، 15 درصد توسط نیروهای نظامی حکومت و ۷ درصد توسط گروه داعش صورت گرفته است.

در اثرحملات گروه طالبان: در نیمۀ نخست سال 2021 میلادی، مجموعاً  2978 ‌تن از غیرنظامیان  در‌اثر حملات گروه طالبان قربانی شده‌‌اند، که از آن میان 917 تن کشته و 2061 تن دیگر زخمی شده‌اند. ارقام نشان می‌دهد که در تلفات غیرنظامیان  ناشی از حملات گروه طالبان، که دربرگیرندۀ استفاده از مین‌های فشاری و تعبیه‌شده، حملات راکتی، ترورهای هدف‌مند و درگیری‌های زمینی است، در شش ماه اول امسال نسبت‌به شش ماه‌ نخست سال 2020 میلادی، ۲ برابر افزایش رخ داده است.  در شش ماه اول سال قبلِ میلادی، مجموعاً‌ 1438 ‌تن از غیرنظامیان  در‌اثر حملات گروه طالبان قربانی شده‌‌ بودند، که از آن میان، 542 تن کشته و 896 تن دیگر زخمی شده‌ بودند.

 

در‌اثر حملات گروه داعش: در شش ماه نخست سال 2021 میلادی، 343 تن از غیرنظامیان  قربانی شده‌اند، که از آن میان، 104 تن جان باخته و 239 تن دیگر زخمی شده‌اند. درحالی‌که در نیمۀ نخست سال 2020 میلادی، در‌اثر حملات گروه داعش‌ 429 تن از غیرنظامیان  کشته و زخمی شده‌ بودند، که از آن میان، 145 تن جان‌ باخته و 284 تن دیگر زخمی شده بودند. هرچند مقایسۀ آمار این دو دورۀ زمانی‌ نشان‌دهندۀ ۲۰ درصد کاهش در تلفات غیرنظامیان  توسط این گروه است.

 در حملات نیروهای نظامی دولتی: طی شش ماه نخست سال 2021 میلادی‌ مجموعاً 794 تن کشته و زخمی شده‌اند، که از آن میان، 229 تن جان باخته و 565 تن دیگر زخمی شده‌اند. در نیمۀ نخست سال ۲۰۲۰ میلادی‌، در‌اثر حملات نیروهای نظامی دولتی‌ جمعاً 466 تن از غیرنظامیان  قربانی شده بودند، که از آن جمع، 152 تن کشته و 314 تن دیگر شامل زخمی‌ها‌ بودند. مقایسۀ آمار فوق نشان می‌دهد که در تلفات غیرنظامیان  ناشی از حملات نظامی نیروهای دولتی در نیمۀ نخست سال جاری، نسبت‌به شش ماه اول سال 2020 میلادی‌ ۷۰ درصد افزایش به‌عمل آمده است.

عاملان نامعلوم:‌ سبب قربانی ساختن ‌1190 تن از غیرنظامیان  دیگر، که شامل 425 کشته و 765 تن زخمی می‌شود و هیچ گروهی مسئولیت آن را بر عهده نگرفته است.

قابل‌ذکر است که در نیمۀ نخست سال جاری میلادی، ‌تعداد ‌16 تن از غیرنظامیان ، که شامل 2 کشته و 14 تن زخمی است، در‌اثر پرتاب راکت­ و شلیک گلوله از خاک پاکستان به قلمرو افغانستان در ولایات مرزی افغانستان قربانی شده‌اند.

 

تفکیک تلفات غیرنظامیان  بر‌اساس نوع‌ حوادث:

شیوه‌ها و روش‌های مورد استفادۀ طرف‌های درگیر، به‌ویژه شش تاکتیک جنگی، در شش ماه اول سال 202۱ میلادی‌ باعث بیش‌ترین ارقام تلفات غیرنظامیان  گردیده است.

تلفات غیرنظامیان  ناشی از مین‌های فشاری کنارجاده و ماشین های بمبگذاری شده

در نیمۀ نخست سال 2021 میلادی، در ۴۵۱ رویداد انفجار مین‌های فشاری کنارجاده، ماشین های بمبگذاری شده و انفجار مواد منفجر‌ناشدۀ باقی‌مانده از جنگ،‌ 1987 تن از غیرنظامیان  قربانی شده‌اند، که شامل 587 کشته و 1400 تن زخمی می‌باشند. این رقم ۳۷ درصد کل تلفات غیرنظامیان  را در مدت‌زمان یاد‌شده‌ دربر می‌گیرد. در شش ماه نخست سال 2020 میلادی، در‌مجموع ۷۶۶ تن از غیرنظامیان ‌ قربانی شده بودند، که ۲۵۹ تن کشته و ۵۰۷ تن زخمی را دربر می‌گرفت. مقایسۀ ارقام فوق نشان می‌دهد که در نیمۀ نخست سال جاری، نسبت به شش ماه اول سال 2020 میلادی، رقم تلفات غیرنظامیان  ناشی از مواد انفجاری یادشده، در حدود 159 درصد، یعنی در حدود سه برابر افزایش یافته است.

قتل‌ها و ترورهای هدف‌مند:

یافته ‌های کمیسیون مستقل حقوق‌بشر افغانستان نشان می‌دهد که در شش ماه نخست سال 2۰۲۱ میلادی‌ ۳۰ درصد کل تلفات غیرنظامیان  را ترور و قتل‌های هدف‌مند تشکیل می‌دهد. در این شش ماه، در‌مجموع 1634 تن از غیرنظامیان ، قربانی ترورهای هدف‌مند شده‌‌اند، که 696 کشته و 938 زخمی را دربر می‌گیرد. در نیمۀ نخست سال 2020 میلادی، جمعاً 945 تن از غیرنظامیان  کشته و زخمی شده بودند، که شامل 533 کشته و 412 زخمی می‌شدند. مقایسۀ ارقام بالا نشان می‌دهد که در نیمۀ نخست امسال، نسبت‌ به شش ماه اول سال قبل، رقم قتل‌های هدف‌مند‌ 110 درصد، یعنی بالاتر از 2 درصد افزایش یافته است.

 

حملات راکتی:

یافته‌های کمیسیون مستقل حقوق‌بشر افغانستان نشان می‌دهد که در شش ماه نخست سال 2021 میلادی، ۱۸ درصد کل تلفات غیرنظامیان  در‌اثر حملات راکتی و استفاده از سلاح‌های سنگین‌ صورت گرفته است. در سال 2021 میلادی، مجموعاً 940 تن از غیرنظامیان ، که شامل 212 کشته و 728 زخمی می‌شو‌د، قربانی حملات راکتی شده‌اند. در شش ماه اول سال ۲۰۲۰ میلادی، در‌اثر حمله با سلاح‌های سنگین (حملات راکتی)، مجموعاً ۳۷۸ تن از غیرنظامیان  کشته و زخمی شده بودند. مقایسۀ ارقام فوق نشان می‌دهد که تلفات غیرنظامیان  ناشی از حملات راکتی در شش ماه اول سال جاری میلادی نظر به نیمۀ نخست سال گذشته، ۳ برابر افزایش یافته است. قابل‌ذکر است که‌ بیش‌ترین قربانیان این نوع حملات، کودکان و زنان ‌می‌باشند.

حملات انتحاری:  

یافته­های کمیسیون مستقل حقوق‌بشر افغانستان نشان می­دهد که در نیمۀ نخست سال 2021 میلادی‌ شمار قربانیان حملات انتحاری به 91 تن می‌رسد، که شامل 12 کشته و 79 تن زخمی‌ می‌باشد. این رقم، یک درصد کل تلفات غیرنظامیان  در کشور را دربر می‌گیرد. در شش ماه اول سال 2020 میلادی، تعداد قربانیان حملات انتحاری در کشور به 347 تن می‌رسید، که شامل 110 کشته و 237 زخمی می‌شد. مقایسۀ آمار بالا نشان می‌دهد که تلفات غیرنظامیان  ناشی از حملات انتحاری در شش ماه اول سال ۲۰۲۱ میلادی، نسبت‌به نیمۀ نخست سال ۲۰۲۰ میلادی، ۷۴ درصد کاهش یافته است.

درگیری‌ها و جنگ‌های زمینی:

یافته‌های کمیسیون مستقل حقوق‌بشر افغانستان نشان می‌دهد، که در نیمۀ اول سال 2021 میلادی، در‌اثر جنگ‌های زمینی بین نیروهای نظامی حکومتی و مخالفین مسلح نظام، در مجموع 407 تن از غیرنظامیان  قربانی شده‌اند، که دربرگیرندۀ 81 کشته و 326 زخمی می‌باشد. این رقم ۷ درصد کل تلفات غیرنظامیان  کشور را در نیمۀ اول سال 2021 میلادی‌ تشکیل می‌دهد. در شش ماه نخست سال 2020 میلادی، رقم قربانیان جنگ‌های زمینی به 327 تن می‌رسید، که 82 کشته و 245 زخمی را دربر می‌گرفت. تلفات غیرنظامیان  ناشی از جنگ‌های زمینی و درگیری مسلحانه در سال ۲۰۲۱ میلادی، در مقایسه با شش ماه نخست سال ۲۰۲۰ میلادی، 24.5 درصد افزایش یافته است. و علت آن هم افزایش درگیری‌های مسلحانه بین نیروهای دولت افغانستان و طالبان بوده است.

حملات هوایی:

در شش ماه نخست سال 2021 میلادی، از اثر حملات هوایی، 213 تن از غیرنظامیان قربانی شده‌اند، که شامل 77 کشته و 136 تن زخمی می‌باشد. رقمِ فوق، 4 درصد کل تلفات غیرنظامیان در نیمۀ نخست سال 2021 میلادی را دربر می‌گیرد. در شش ماه نخست سال 2020 میلادی، براثر حملات هوایی، ‌تعداد 189 تن از غیرنظامیان  قربانی شده بود، که 108 کشته و 81 تن زخمی را در بر می‌گرفت . مقایسۀ ارقام بالا نشان می‌دهد که در تلفات غیرنظامیان  ناشی از حملات هوایی در نیمۀ نخست سال ۲۰۲۱ میلادی، نسبت‌به شش ماه اول سال قبل‌، ۱۲ درصد افزایش به‌عمل آمده است.

عملیات شبانه:

یافته‌های کمیسیون مستقل حقوق‌بشر افغانستان نشان می‌دهد که در نیمۀ نخست سال ۲۰۲۱ میلادی، رقم تلفات غیرنظامیان  ناشی از عملیات‌های شبانه به ۴۹ تن می‌رسد، که ۱۲ کشته و ۳۷ زخمی را شامل می‌شود. در شش ماه اول سال ۲۰۲۰ میلادی، استفاده از این تاکتیک سبب قربانی شدن ۵ تن از غیرنظامیان  شده بود، که ۴ کشته و ۱ زخمی را دربر می‌گرفت.

تفکیک بر‌اساس موقعیت جغرافیایی:

کمیسیون مستقل حقوق‌بشر افغانستان، کل کشور را به هفت زون کاری تقسیم کرده است.

 

زون مرکز: کابل، وردگ، کاپیسا، پروان، پنجشیر، غزنی، بامیان، دایکندی؛

زون شمال: بلخ، سمنگان، جوزجان، سرپل، فاریاب؛

زون جنوب: پکتیا، پکتیکا، خوست، لوگر؛

زون شرق: ننگرهار، کنر، لغمان، نورستان؛

زون غرب: هرات، فراه، نیمروز، بادغیس، غور؛

زون شمال‌شرق: کندز، بغلان، تخار، بدخشان؛

زون جنوب‌غرب: کندهار، هلمند، ارزگان، زابل.

یافته‌های کمیسیون مستقل حقوق‌بشر افغانستان نشان می‌دهد که در نیمۀ اول سال 2021 میلادی، زون جنوب‌غرب، نسبت‌به سایر زون‌های کشور، بیش‌ترین تلفات غیرنظامیان  را شاهد بوده است. رقم تلفات غیرنظامیان  در این زون به 2131 تن قربانی می‌رسد، که شامل681 کشته و 1450 زخمی است.

رقم یادشده، ۴۰ درصد کل تلفات غیرنظامیان  کشور در نیمۀ نخست سال ۲۰۲۱ میلادی را تشکیل می‌دهد. سپس، زون مرکز، با رقم 958 تن قربانی، شامل 312 کشته و 646 زخمی است، که ۱۸ درصد کل تلفات غیرنظامیان  کشور را در مدت‌زمان یادشده دربر می‌گیرد و در درجۀ دوم تلفات غیرنظامیان  قرار گرفته است. بعداً به‌ترتیب، زون شرق، با 831 تن قربانی، شامل 203 کشته و 628 زخمی؛ زون غرب با 440 تن قربانی؛ زون شمال‌شرق با 350 تن قربانی؛ زون شمال با 310 تن قربانی و زون جنوب با 301 تن قربانی‌ در مرتبه های بعدی قرار دارند.

حمله بر تأسیسات عامه و خصوصی:

 بر‌اساس یافته‌های کمیسیون مستقل حقوق‌بشر افغانستان، در شش نخست سال ۲۰۲۱ میلادی، حد‌اقل ۳۹ پایۀ برق توسط افراد ناشناس در ولایت‌های کابل، پروان، بغلان و کندز تخریب گردیده و سبب مشکلات متعدد به میلیون‌ها شهروند کشور گردیده است. در‌اثر این جنگ‌ها ۱۳۰ پل ، ۱۳ باب مدرسه و ۳ باب کلینیک تخریب شده است

ارقام فوق، بخشی از تخریب تأسیسات عامه و خصوصی را دربر می‌گیرد. طبق آمار نشرشده از سوی کمیسیون مستقل اصلاحات اداری و خدمات شهروندی، در 29 ولایت کشور، از سوی گروه طالبان، 260 ساختمان اداری ویران و یا به آتش کشیده شده و در 149 فرماندار،ی تجهیزات و امکانات ادارات دولتی به غارت برده شده است. ارقام بالا، سخت تکان‌دهنده و از مصادیق روشن عدول از قواعد جنگ محسوب می‌شود.